Park en zaal Harmonie, de stille ruimte

 Tweet  De stad en het district Antwerpen namen het Nederlandse ontwerpbureau ‘Atelier Kempe Thill architects and planners’ onder de arm om de plannen voor de stille ruimte in zaal Harmonie en voor het Harmoniepark uit te tekenen. Zij gaven aan het college een toelichting bij de eerste schetsen. Op 19 juni 2011 worden deze plannen voorgesteld in het Harmoniepark zelf.

Iedereen is op zondag 19 juni 2011 van 13 tot 17 uur welkom in het Harmoniepark. Doorlopend is er een infotentoonstelling over de renovatieplannen van de zaal. Het districtsbestuur organiseert daarnaast gesprekstafels, waarin bewoners het ontwerp voor het park mee vorm kunnen geven. De projectleiders, architecten en schepenen staan klaar om de plannen toe te lichten en op vragen te antwoorden en luisteren naar suggesties voor het park. Genieten kan bij een hapje en een drankje en livemuziek. Voor de kinderen is er een springkasteel en schminkstand. Ook zij kunnen op een speelse manier het ontwerp van het Harmoniepark nog mee verder vorm geven.

Om 14 uur is er een officieel openingsmoment met toespraken:

• Monica de Coninck, schepen voor sociale zaken, diversiteit en loketten geeft meer duiding over de toekomstige invulling van de Harmoniezaal.
• Districtsvoorzitter mevrouw Chris Anseeuw geeft tekst en beeld bij de heraanleg van het Harmoniepark.
• Philip Heylen, schepen voor cultuur en toerisme, sluit af.

Het concept: zaal Harmonie wordt stille ruimte

De nieuwe functie van zaal Harmonie wordt een zogenaamde stille ruimte: alle inwoners van Antwerpen zullen hier de mogelijkheid hebben om belangrijke levensbeschouwelijke momenten in hun leven een plaats te geven, ongeacht hun afkomst of godsdienst. De stille ruimte wordt een plaats waar burgers na ingrijpende en bijzondere gebeurtenissen kunnen samenkomen om hun emoties te kunnen delen, een ruimte waar grote levensbeschouwelijke momenten door grotere groepen mensen gevierd kunnen worden. Mensen die toe zijn aan bezinning, gebed of rust, zijn ook welkom in de stille ruimte voor individuele zingeving. Ook kan de zaal gebruikt worden als conferentiecentrum en voor concerten van klassieke muziek.

Qua ontwerp vraagt deze invulling enerzijds een neutrale basis omwille van de diversiteit van het gebruik. Anderzijds moet een heel specifieke invulling mogelijk zijn voor bijzondere gebeurtenissen. Het ontwerpbureau moet bovendien rekening houden met de  multiculturele, multi-etnische en multireligieuze context van de stad Antwerpen..

Het ontwerp voor zaal Harmonie

De door Atelier Kempe Thill uit te voeren opdracht bestaat uit twee deelprojecten, namelijk de renovatie van zaal Harmonie en de daarnaast gelegen oranjerie enerzijds en de herinrichting van het Harmoniepark anderzijds. In december 2011 is het definitieve ontwerpvoor de zaal in principe klaar, de renovatie zou starten in oktober 2012 en de oplevering is gepland voor de zomer van 2014.

Bij de renovatie van de zaal en de Orangerie moet met verschillende aspecten rekening worden gehouden. Zo moet het monumentale bouwwerk hersteld worden en moet het ingericht worden met een grote stille ruimte en meerdere multifunctionele zalen en nevenruimtes. Verder moet een klimaatinstallatie worden geïntegreerd, moet er aandacht zijn voor de akoestiek in alle zalen, de isolatie en de toegankelijkheid voor personen met een handicap. Uiteraard moet bij dit alles rekening gehouden worden met het historische beeld van het bouwwerk.

Het concept voor het Harmoniepark

Het Harmoniepark moet heringericht worden met behoud en herstel van de 19de-eeuwse lay-out van een Engels landschapspark. Daarnaast moeten er verschillende nieuwe wegen, buitenterrassen, speelvoorzieningen, verlichting, meubilair…worden aangelegd. Ten slotte moet het monument Peter Benoit (ontwerp Henry Van de Velde) behouden blijven.  

In mei 2012 beginnen in principe de werken aan het park. De eerste fase van de werken zou klaar zijn in oktober 2012, de tweede fase in de zomer van 2014.

Een korte geschiedenis

De classicistische zaal Harmonie is opgericht in 1846 als zomerlokaal om kamermuziekconcerten en dansfestiviteiten te kunnen organiseren voor leden van de concertvereniging. Tegelijk werd een grote landschapstuin in Engelse stijl aangelegd. Zo had men een eigen buitenruimte ter beschikking voor buitenoptredens en festiviteiten van de Société onder vrije hemel. De zaal werd door stadsbouwmeester Pieter Dens als open paviljoen ontworpen zodat een zo vloeiende mogelijke relatie tussen interieur en park ontstond.

Door de jaren heen heeft zaal Harmonie ingrijpende veranderingen ondergaan, waardoor de oorspronkelijke intenties van het ensemble en de daarmee verbonden kwaliteiten gedeeltelijk verdwenen. Zo is de Harmonie in 1922 verkocht aan de stad Antwerpen, waardoor het privédomein openbaar park werd en het beschermde tuinkarakter verloren ging. In 1977-1979 is de zaal Harmonie verbouwd tot fuifzaal. Door het dichtzetten van de gevels ontstond een introvert gebouw. Op dit moment kent het gebouw geen functie en staat leeg.

Het Harmoniepark is een belangrijke groene ruimte voor de buurt. Een grondig onderhoud van het park is nodig.

In 2009 is door de stad en het district Antwerpen een internationale prijsvraag uitgeschreven, met de opgave de zaal te herstellen en weer publiek toegankelijk te maken, het park opnieuw in te richten en opnieuw een krachtig ensemble uit zaal en park te scheppen. Deze wedstrijd is in 2010 door Atelier Kempe Thill uit Rotterdam gewonnen.

Ontwerpteam

Aan het project zijn de volgende ontwerpteam leden betrokken:

• architect: Atelier Kempe Thill, Rotterdam
• co-architect: RE-ST architecten, Antwerpen
• landschapsarchitect: Land Landschapsarchitecten, Antwerpen
• huistechniek: M+R - Atlas Engineering, Antwerpen
• ingenieur stabiliteit: Bureau Dirk Jaspaert, Leuven

Volg @stadantwerpen