Stad meet schade op aan Sint-Carolus Borromeuskerk

Zondagochtend 30 augustus woedde er een brand in een deel van de Sint-Carolus Borromeuskerk. De brand beschadigde de gaanderijen ernstig en zorgde ook voor roetvorming in de hele kerk. Veel van de werken die in de kerk hangen en het interieur werden gelukkig gespaard. Na een eerste evaluatie, startte de stad onmiddellijk met het samenstellen van een groep experten.

De beschermde kerk vereist een specialistische aanpak. Zo is bijvoorbeeld onmiddellijk gemeld dat de bepleistering van de muren niet gekuist mag worden voor die volledig droog is, anders zou de roetschade nog groter worden. Het houtwerk moet de komende maanden en jaren van nabij opgevolgd worden om aantasting te vermijden. Voorafgaand aan de reiniging van de kerk, laat de stad onderzoeken hoe de verschillende materialen het best gereinigd kunnen worden.

Verschillende overheidsdiensten zijn bij dit dossier betrokken. Allereerst is de kerkfabriek Sint- Carolus Borromeus eigenaar van het gebouw. De stad Antwerpen neemt het bouwheerschap over de interieurrestauratie op zich, zodat er voldoende personeel en middelen ingezet kunnen worden om de kerk snel te restaureren. Er zijn medewerkers van de Erfgoedcel en Behoud en Beheer betrokken, en verder wordt samengewerkt met de Vlaamse overheid en de Monumentale Kerken VZW. Elk van deze spelers heeft vanuit de eigen expertise informatie te bieden. Hun vaststellingen en aanbevelingen zijn noodzakelijk om een goed overzicht te krijgen van de te verwachten werken en kosten.

Het expertenteam van de stad wil een volledig beeld schetsen van de gevolgschade. Dit dossier, voorzien van prijsramingen, timing en contactpersonen vormt de basis voor de opmaak van het totale interieurrestauratiedossier en voor verdere afspraken met de verzekering.

De leden van de kerkfabriek wensen dat de erediensten zo snel mogelijk terug kunnen plaatsvinden. De veiligheid in en rond de kerk is al gewaarborgd, de stad maakt nu afspraken met de betrokkenen om de delen die niet betreden mogen worden goed aan te duiden. Daarna kunnen de kuiswerken beginnen, zodat het stuk van de kerk dat nog beschikbaar is, weer in gebruik genomen kan worden.

Stad stelt kunstcollectie veilig

Medewerkers van de stad, verantwoordelijk voor behoud en beheer van kunstvoorwerpen, en vrijwilligers van de kerkfabriek brachten tijdens de brand kunstwerken uit de sacristie over naar de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. Deze kunstcollectie die net geïnventariseerd werd, wordt nu verplaatst naar het Centraal Museum Depot, waar ze veilig opgeslagen kan worden. In dit depot zijn  naast ruimte de juiste klimatologische omstandigheden aanwezig om de werken te bewaren.

Een textielspecialiste van het MoMu stelde vast dat de kantcollectie, antependia en de mantel van het Madonnabeeld gereinigd moeten worden, maar dat er zo goed als geen schade is vast te stellen. Op de mantel van het Madonnabeeld is wel een watervlek, later onderzoek moet uitwijzen of en hoe die vlek verwijderd kan worden.

Stad beperkt de potentiële gevolgschade

Op de dag van de brand zorgde de brandweer ervoor dat er geen instortingen meer mogelijk waren. Samen met de civiele bescherming maakten zij de kerk vrij en verwijderden het bluswater. De stad zorgde er in de volgende dagen voor dat de gaanderijen veilig afgesloten werden en plaatste stellingen. Deze dienen enerzijds als stutten, maar kunnen anderzijds ook gebruikt worden om de schade op te meten. Veiligheidsnetten onder de gaanderijen beschermen de kerk tegen vallende brokstukken, die nadien in restauratie misschien hergebruikt kunnen worden.

Stad bedankt vrijwilligers

De stad wenst alle vrijwilligers te bedanken die hielpen waar ze konden. Dankzij hen werd het bluswater zeer snel opgekuist, werden stoelen en kunstwerken veilig gesteld en konden alle verantwoordelijken van stad en brandweer geraken waar ze moesten geraken. Ook het snelle en efficiënte ingrijpen van brandweer en civiele bescherming voorkwam een ramp.