Vrede is de toekomst. Religies en Culturen in Dialoog. 100 jaar na WO I.

Van 7 tot 9 september 2014 is Antwerpen gaststad voor een internationale ontmoeting van meer dan driehonderd leiders en vertegenwoordigers van de grote wereldgodsdiensten. Deze interreligieuze samenkomst behoort tot de grootste in haar soort op wereldvlak en is een uniek evenement voor de stad Antwerpen. België en Vlaanderen werden uitgekozen voor 2014 wegens de honderdste verjaardag van de Eerste Wereldoorlog, Antwerpen omwille van het multiculturele en multireligieuze karakter van de havenstad.

Sinds 1987 organiseert de Gemeenschap van Sant’Egidio jaarlijks een interreligieuze vredesbijeenkomst. In 2014 is Antwerpen gaststad. Daarmee treedt Antwerpen in de voetsporen van onder andere Rome, Sarajevo, München en Barcelona. Het is van 1992 geleden dat de bijeenkomst België aandeed. Toen was Leuven gaststad en vond de slotplechtigheid plaats in Brussel. In 2014 wordt gekozen voor België omdat er dit jaar de 100ste verjaardag van de Eerste Wereldoorlog wordt herdacht. Als stad wordt gekozen voor Antwerpen omdat de havenstad het de eerste weken van WO I hard te verduren kreeg én omdat het vandaag een geglobaliseerde stad is waar mensen van verschillende afkomsten en overtuigingen samenleven. Zo is de stad als het ware een venster op de wereld. Bovendien zijn er in Antwerpen al verschillende initiatieven die de dialoog en het samenleven in de stad bevorderen.1

Antwerpen wordt dus van 7 tot 9 september 2014 het decor voor deze internationale ontmoeting met als thema ‘Vrede is de toekomst. Religies en Culturen in Dialoog.100 jaar na WO I.’ De interreligieuze ontmoeting staat -zoals steeds-  in het teken van de ‘Geest van Assisi’. Met die term wordt verwezen naar de historische ontmoeting op 27 oktober 1986 toen de leiders van het jodendom, christendom, de islam en de grote Aziatische godsdiensten samenkwamen op uitnodiging van paus Johannes Paulus II in Assisi. De ‘Geest van Assisi’ wijst op het potentieel van verzoening en vreedzaam samenleven dat behoort tot de kern van alle wereldgodsdiensten.

Van 7 tot 9 september 2014: driedaagse ontmoeting in Antwerpen 

In september komen kardinalen en bisschoppen, imams en moefti’s, rabbijnen, bonzes, dominees en monniken naar de havenstad voor een driedaagse internationale vredesontmoeting. De leiders en vertegenwoordigers van de grote wereldgodsdiensten gaan in gesprek met elkaar en met vertegenwoordigers van de politieke, sociaal-economische en culturele wereld, onder wie ook niet-gelovige humanisten. Er worden ruim 300 (inter)nationale deelnemers verwacht.

Het gaat niet zozeer om een academische of theologische dialoog. De gesprekken zullen vooral handelen over verschillende brandhaarden van de planeet, zoals het Midden-Oosten en Afrika, maar ook over de grote uitdagingen van onze tijd, zoals de ecologische en economische crisis. Dialoog en leren uit het verleden (zoals uit WO I) worden hierbij nooit uit het oog verloren.

Het definitieve programma en de deelnemers worden pas bekendgemaakt in de zomer van 2014. De grote lijnen staan echter al vast. Op 7 september vindt de officiële opening plaats met een plenaire zitting. Op maandag 8 en dinsdag 9 september zijn er vervolgens panelgesprekken, debatten, getuigenissen en ontmoetingen. De gesprekken zijn vrij toegankelijk voor het publiek en er zal simultaanvertaling zijn. Verder komt er een speciaal forum voor jongeren en studenten. Op dinsdagnamiddag 9 september vindt een grootse slotceremonie plaats in de openlucht, op de Antwerpse Grote Markt. Daar ondertekenen de religieuze leiders plechtig het slotappel. De slotceremonie wordt voorafgegaan door een religieus moment: de vertegenwoordigers van de verschillende godsdiensten zullen gelijktijdig, maar op aparte plaatsen en ieder volgens de eigen religieuze traditie, bidden voor de vrede.

De waarde van de bijeenkomst zit in de ontmoeting op zich. Dankzij de ontmoetingen, zeker ook op de informele momenten naast het officiële programma, wordt een wereldwijd netwerk uitgebouwd. Door de jaren heen zijn er bovendien tal van concrete vredesinitiatieven genomen, die mogelijk gemaakt werden dankzij de contacten die op de bijeenkomsten werden gesmeed. Tot slot groeien er dankzij deze ontmoetingen tal van initiatieven voor de mensenrechten en meer solidariteit.

De organisatie is een initiatief van de Gemeenschap van Sant’Egidio, die ook voor de praktische uitwerking zorgt, in nauwe samenwerking met de bisschop van Antwerpen en de burgerlijke overheden van stad en land.

De stad Antwerpen wil er mee voor zorgen dat de uitstraling van deze internationale ontmoeting een positieve impact heeft op het samenleven van Antwerpenaars met een diverse levensbeschouwing. Daarom verleent de stad financiële en logistieke ondersteuning aan de interreligieuze vredesbijeenkomst.

De stad gaat ook het engagement aan om verder te werken aan lokale initiatieven op het vlak van interlevensbeschouwelijke dialoog. Ze wil zoveel mogelijk Antwerpenaars bij deze vredesbijeenkomst betrekken en ziet dit initiatief als een inspiratiebron en startschot om het interlevensbeschouwelijke overleg in Antwerpen nieuw leven in te blazen.

Zo start op 19 september in het MAS en de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience de dubbeltentoonstelling ‘Heilige boeken, heilige plaatsen’, in nauwe samenwerking met de lokale joodse, christelijke en islamitische geloofsgemeenschappen.