Stad Antwerpen creëert ruimte voor industrie en logistiek en pakt kantoorleegstand aan

De stad Antwerpen stelde twee beleidsnota’s op die als doel hebben om meer ruimte te creëren voor industrie en logistiek en de aantrekkelijkheid voor kantoren te verhogen. Deze nota’s vormen, samen met de vorig jaar gepubliceerde beleidsnota detailhandel, de economische basis voor de huidige herziening van het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (RUP).

Beleidsnota industrie/logistiek

Uit de beleidsnota industrie/logistiek blijkt dat er op het grondgebied van de stad Antwerpen (het havengebied niet meegerekend) een groot tekort is aan ontwikkelbare percelen voor industrie en logistiek. Op een totaal van 752,22 hectare industriegebied is nog slechts 56,80 hectare vrij en onbenut. Een groot deel daarvan behoort tot Blue Gate Antwerp, waar niet alle bedrijven zich mogen vestigen. Zonder Blue Gate Antwerp en rekening houdend met alle beperkende randvoorwaarden bedraagt de beschikbare vrije oppervlakte voor industrie en logistiek 8,12 hectare. 

Anderzijds blijkt uit de beleidsnota dat tegen 2020 de verwachte vraag naar industriële en logistieke ruimte in de stad 22 à 26 hectare oppervlakte zal bedragen. Uit een vergelijking tussen vraag en aanbod blijkt er dus in de toekomst een tekort te zijn aan extra ruimte voor industriële of logistieke activiteiten.

De beleidsnota industrie/logistiek focust dan ook in de eerste plaats op het creëren van ruimte om te ondernemen. Zuinig ruimtegebruik op bestaande percelen is daarbij het uitgangsprincipe. Het samenbrengen van bedrijvigheid en bijvoorbeeld wonen (verweving) wordt gestimuleerd. Verweving is echter niet altijd mogelijk. Daarom moet er voldoende ruimte op bedrijventerreinen voorzien worden. Dat gebeurt in de eerste plaats door de ruimte op de bestaande bedrijventerreinen te vrijwaren door:

• bestemmingswijzigingen en zonevreemdheid te vermijden;

• leegstaande kantoren op zones voor industrie en logistiek om te vormen tot industriële of logistieke ruimte;

• industriële/logistieke leegstand aan te pakken;

• bestaande sites te vernieuwen en beter in te richten.

Verder wordt onderzocht of er bijkomende locaties voor industrie en logistiek binnen de stad mogelijk zijn, maar de opties zijn zeer beperkt. 

Tot slot wordt bekeken hoe er kan worden samengewerkt met de haven en de buurgemeenten om nieuwe industriële of logistieke bedrijven te kunnen vestigen.

Beleidsnota kantoren 

Uit de beleidsnota kantoren blijkt dat de stad Antwerpen een totale kantooroppervlakte van 

1 688 838 vierkante meter heeft. 12,05 procent daarvan staat leeg, beduidend meer dan de gemiddelde leegstand voor een gezonde markt (ongeveer 5 procent). De leegstand komt zowel in oude als in nieuwe gebouwen voor. Voor de nabije toekomst wordt er niet meteen een verbetering van dit cijfer verwacht. De nieuwe kantoortrends resulteren immers in kleinere oppervlakten en de economische groeivooruitzichten zijn beperkt. De stad Antwerpen neemt daarom een reeks maatregelen om de aantrekkelijkheid van Antwerpen als kantoorlocatie te verhogen. 

In het strategisch RUP stonden er oorspronkelijk zeven locaties als strategisch aangeduid. In de beleidsnota wordt prioritair ingezet op vier daarvan: Eilandje Noord, Antwerpen Centraal, Nieuw Zuid en Berchem. Voor alle vier worden maatregelen genomen om de aantrekkelijkheid van de locatie voor bestaande kantoren en voor nieuwe (grootschalige) ontwikkelingen te verhogen. Deze vier strategische kantoorlocaties zullen bovendien extra aandacht krijgen in de (inter)nationale investeringspromotie van de stad Antwerpen.

Voor de niet weerhouden strategische kantoorlocaties uit het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (namelijk Linkeroever, Zuidstation en Luchtbal) beoordeelt stad Antwerpen bij elke (her)ontwikkeling de minimale en maximale grootteordes kantooroppervlakte per perceel in functie van de economische situatie.

Voor de overige locaties (de Leien, Eilandje Zuid, Haven, Wilrijk, Borgerhout en Merksem) blijven de huidige regels van kracht (maximum 1500 vierkante meter bruto vloeroppervlakte per perceel, tenzij RUP’s of BPA’s anders bepalen).

Verder worden maatregelen genomen ter bestrijding van leegstand in functie van het groeipotentieel van de locatie. Op locaties met een hoog of middelmatig groeipotentieel voor kantoren worden eigenaars gestimuleerd om te renoveren en wordt ingezet op een betere bereikbaarheid. Voor locaties zonder groeipotentieel voor kantoren worden transformaties naar andere functies – wonen of industrie en logistiek – onderzocht.

Tot slot worden bij nieuwe projecten hoge eisen gesteld wat betreft duurzaamheid en architecturale kwaliteit en dienen zij verweving te faciliteren.